گیمیفیکیشن چیست؟ کاربردهای گیمیفیکیشن در کسب و کار

گام اول: تعریف گیمیفیکیشن

پیش از این‌که وارد مباحث تخصصی گیمیفیکیشن شویم، مهم است که تعریفی از گیمیفیکیشن در دست داشته باشیم.

ما در درس تعریف گیمیفیکیشن، چند تعریف مختلف را مطرح و بررسی کرده‌ایم. هم‌چنین به این نکته اشاره کرده‌ایم که واژه‌ی مشترک در همه‌ی این تعریف‌ها بازی است. بنابراین، تعریف گیمیفیکیشن بدون تعریف بازی چندان مفید نخواهد بود.

به همین علت، بخشی از درس تعریف گیمیفیکیشن را به تعریف ویژگی های بازی (در حد ساده و ابتدایی) اختصاص داده‌ایم:

تعریف گیمیفیکیشن چیست؟

گام دوم: آشنایی با مفهوم بازی و ریشه‌های شکل‌گیری آن

زمانی می‌توانیم به یک متخصص بازی سازی تبدیل شویم که مفهوم بازی و ریشه‌های به وجود آمدن آن را به خوبی بشناسیم.

ما باید بفهمیم و بتوانیم توضیح دهیم که چرا با این حجم از تغییر و تحول در سبک زندگی انسان‌ها، هنوز بازی اهمیت خود را از دست نداده و چه بسا، اهمیت بیشتری نیز پیدا کرده است.

با توجه به مستندات تاریخی، نخستین طراحان بازی را می‌توان در ۵۰ قرن پیش و در مصر باستان جستجو کرد.

در تمدن مصر و تمدن‌های مجاور آن که رفاه نسبتاً بالایی داشتند، وقت و توان زیادی صرف کارهای لوکس و تجملی می‌شد.

کارهایی که مستقیماً با امرار معاش در ارتباط نبودند و تفریح و لذت و تجربه‌های شیرین را برای مردم به ارمغان می‌آوردند.

شاید اختراع شیشه برای ذخیره‌ کردن عطر، نمونه‌ی خوبی از این کارهای تجملی در آن دوران باشد.

تقریباً در همان زمان (۵۰ قرن پیش) مصریان به طراحی بازی می‌پرداختند و ادوات آن را هم تولید می‌کردند (+).

 در گذشته‌های دور، انسانها بخش مشخصی از وقت روزانه‌ی خود را برای کار و بخشی دیگری را برای بازی و تفریح و استراحت در نظر می‌گرفتند. اما به تدریج سهم کار و فعالیت‌های اقتصادی در زندگی روزانه‌ی ما به حدی زیاد شد که فرصت کمتری برای بازی و تفریح باقی ماند. 

از سوی دیگر، نیاز به بازی چنان جدی بود که نمی‌شد و نمی‌شود آن را از برنامه روزمره‌ی انسان‌ها حذف کرد.

شاید به همین علت، امروز انسانها ترجیح می‌دهند بازی و تفریح را هم به صورت در هم تنیده با فعالیت‌های روزمره‌ی خود، تجربه کنند و هر جا که کارها و فعالیت‌هایشان با بازی گره می‌خورد، عموماً اشتیاق بیشتری از خود نشان می‌دهند.

به همین علت:

مطالعه‌ی درس زیر کمک می‌کند تا تفاوت دو مفهوم بازی و سرگرمی را بهتر درک کنید:

تفاوت بازی و سرگرمی در گیمیفیکیشن

گام سوم: آشنایی با انگیزاننده‌های انسان‌ها در بازی‌ها

بحث انگیزه‌ها و انگیزاننده‌های انسان‌ها برای بازی و سرگرمی، بسیار عمیق و گسترده است و اتفاقاً در سال‌های اخیر هم توجه بیشتری به آن شده است.

ما نمی‌توانیم به شما به صورت مشخص بگوییم که برای تسلط بر بازی سازی، یک یا چند نظریه یا دیدگاه انگیزشی را بیشتر و بهتر بخوانید.

اما هر چه در زمینه‌ی انگیزش و انگیزاننده‌های انسانی بخوانید و بیاموزید و به کار بگیرید، مهارت و تخصص شما در بازی سازی افزایش خواهد یافت و نتایج ملموس‌تری را مشاهده خواهید کرد.

درس‌های زیر اختصاصاً با هدف شناخت انگیزاننده‌ها در گیمیفیکیشن طراحی و تولید شده‌اند:

• نقش انگیزه های انسانی در گیمیفیکیشن
• برنده واقعی گیمیفیکیشن چیست؟
• گیمیفیکیشن و جستجوی وضعیت تعلیق ذهنی

در کنار درس‌های فوق، با توجه به اینکه بحث انگیزه و انگیزاننده‌ها در سایر درس‌های مهارتی و رفتاری متمم هم برای ما مهم است، سلسله بحث‌های انگیزش و هیجان به صورت مستقل هم در متمم مورد توجه قرار گرفته‌اند:

گام چهارم: طراحی رفتارهای مطلوب

با مطالعه‌ی درسِ طراحی رفتار و تغییر رفتار می‌توانید معنای دقیق این دو اصطلاح را بیاموزید. پس از درک این دو مفهوم، ارتباط طراحی رفتار و تغییر رفتار با بازی سازی برای شما واضح و شفاف خواهد بود. سپس مطالعه‌ی درس مکانیز‌های شرطی سازی و تقویت رفتار می‌تواند به شما تا حدی برای طراحی در جهت تغییر رفتار کمک کند.

گام پنجم: آشنایی با روانشناسی رقابت

همه‌ی بازی‌ها به صورت انفرادی انجام نمی‌شوند. اتفاقاً موفق‌ترین بازی‌ها، معمولاً‌ زمانی شکل می‌گیرند که فرد علاوه بر رقابت با گذشته‌ی خود، با وضعیت فعلی دیگران هم رقابت کند. این بحث در محصول آموزشی روانشناسی رقابت مطرح شده و البته همچنان در مورد آن مطالب بیشتری هم تدوین و تولید خواهند شد:

گام ششم: شناخت ابزارهای بازی سازی

قاعدتاً پس از اینکه برای چهار گام قبلی وقت بگذارید و بر آنها مسلط شوید، باید برای شناخت‌ ابزارهای فنی و عملیاتی بازی سازی وقت بگذارید.

گام هفتم: بررسی نمونه‌های گیمیفیکیشن موفق

آخرین گام برای تسلط بر بازی سازی، بررسی موارد موفق در این زمینه است. تا امروز، موفق‌ترین نمونه‌های بازی سازی در شبکه های اجتماعی، حوزه سلامت، آموزش و کسب و کار مشاهده شده‌اند. ما هم در متمم، بخشی از بحث گیمیفیکیشن را به بررسی مثالهای بازی سازی اختصاص خواهیم داد.